Logo

Cerrahisiz Periodontal Tedavi

Modern Periodontolojide Temel Bir Yaklaşım

    Periodontal hastalıklar, dişeti ve destek dokuların inflamatuvar yıkımı ile karakterize edilen, erişkin bireylerde diş kaybının en yaygın nedenlerinden biridir. Tedavi edilmediğinde, periodontal dokularda geri dönüşümsüz hasara ve sistemik sağlıkla ilişkili risk artışına neden olabilir. Bu çerçevede, günümüzde periodontolojide cerrahi dışı yaklaşımlar, etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış, hastaya konforlu ve minimal invaziv bir çözüm sunmaktadır.

    Bu kapsamda, Prof. Dr. Ali Çekici'nin hazırladığı iki bölümlük “Cerrahisiz Periodontal Tedavi” video serisi, güncel bilimsel rehberlere dayalı olarak, periodontal tedavide modern yaklaşımları hem teorik hem uygulamalı boyutlarıyla ele almaktadır.

Cerrahisiz Tedavinin Klinik Temeli ve Bilimsel Dayanağı

    Cerrahisiz periodontal tedavi (non-surgical periodontal therapy – NSPT); subgingival biyofilmin ve mineralize bakteri plağının uzaklaştırılması yoluyla periodontal inflamasyonu kontrol altına almayı hedefler. NSPT’nin temel amacı, iltihabı azaltmak, periodontal ataşman kazancını sağlamak ve hastayı daha ileri tedavilere hazırlamaktır.

    Avrupa Periodontoloji Federasyonu’nun yayımladığı en güncel S3 düzeyindeki klinik rehbere göre, evre I–III periodontitis hastalarında NSPT, periodontal ceplerde derinlik azalması, inflamasyonun gerilemesi ve klinik ataşman stabilizasyonu gibi anlamlı sonuçlar sağlayabilir. Rehber, cerrahi olmayan yaklaşımların birçok vakada yeterli olabileceğini, tedavi etkinliğinin ise yalnızca mekanik enstrümantasyona değil, aynı zamanda hastanın oral hijyen motivasyonuna ve düzenli takip protokolüne bağlı olduğunu vurgulamaktadır.

    2024 yılında yayımlanan güncel bir meta-analiz çalışmasına göre, NSPT sonrasında üç aylık takip süresinde ortalama cep derinliği azalması yaklaşık 0.47 mm, klinik ataşman kazancı ise 0.50 mm olarak bildirilmiştir. Altı aylık takipte bu değerlerin sırasıyla 0.56 mm ve 0.45 mm düzeyine ulaştığı görülmüştür. Bu bulgular, doğru klinik protokol ve hasta uyumu sağlandığında cerrahisiz tedavinin etkili ve sürdürülebilir bir yaklaşım olduğunu desteklemektedir.

Tedavi Sınırları, Aşamaları ve Hasta Uyumu

    NSPT bazı hastalar için tek başına yeterli bir tedavi protokolü olabilirken, ileri vakalarda belirli bölgeler için cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir. Ancak bu sürecin temel çıktılarından biri, hastanın iltihapsız, iyi bakım sağlanmış bir ağız ortamına kavuşması ve eğitilmiş hasta profiline ulaşılmasıdır. Böylece hem protetik hem de cerrahi tedavi süreçlerinde başarı oranı anlamlı şekilde artar.

Protokol ve Klinik Uygulama Araçları

    Genel olarak tedavi süreci; diş yüzey temizliğiağız hijyeni eğitimikök yüzeyi temizliği (debridman)plak birikimini kolaylaştıran anatomik faktörlerin düzeltilmesi ve destekleyici periodontal bakım aşamalarını içermektedir.

    Bu protokolün etkin biçimde yürütülmesi, yalnızca mekanik temizlikle sınırlı değildir; aynı zamanda hastanın ağız sağlığı farkındalığını artırarak tedavinin sürdürülebilirliğini hedefler. Ultrasonik cihazlar (piezoelektrik veya magnetostriktif sistemler) ve periodontal el aletleri (örneğin Gracey küretler), hastanın periodontal durumuna göre seçilmeli ve etkili şekilde uygulanmalıdır2. Doğru enstrümantasyon, özellikle derin ceplerin tedavisinde ve anatomik olarak zor bölgelerde başarıyı belirleyen kritik bir faktördür.

Uzun Dönem Takip ve Davranışsal Destek

    NSPT sonrasında, tedavi başarısının sürdürülebilirliği ancak düzenli bakım seansları ve hasta uyumunun devamlılığı ile mümkündür. Uzun dönem takip, yalnızca nüksü önlemez; aynı zamanda hastanın davranış değişikliği kazanımını pekiştirir. Bu nedenle NSPT, yalnızca mekanik bir işlem değil, aynı zamanda hasta merkezli, multidisipliner bir davranış yönetimi süreci olarak değerlendirilmelidir.

Eğitimi İzleyin:

    Prof. Dr. Ali Çekici’nin hazırladığı ve cerrahisiz periodontal tedaviye dair güncel bilimsel yaklaşımı sunan iki bölümlük video serisini izleyebilirsiniz.  

Kaynaklar

1. Sanz M, Herrera D, Kebschull M, et al. Treatment of stage I-III periodontitis-The EFP S3 level clinical practice guideline. J Clin Periodontol. 2020;47 Suppl 22(Suppl 22):4-60. doi:10.1111/jcpe.13290

2. Corbella S, Alberti A, Donos N, et al. Efficacy of different protocols of non-surgical periodontal therapy in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. J Periodontal Res. 2025;60(5):417-437. doi:10.1111/jre.13327